สิ่งที่เรามักขำกัน คือส้วมไม่มีประตู สาวๆ ไทยมักตั้งใจนั่งหันหลัง แต่น้ำใจของคนจีนก็น่ารักมาก เข้ามาสะกิดว่าใช้ผิดต้องหันหน้าออก ซึ่งเป็นตำนานที่จะลดลงแล้ว เพราะเป็นยุคก้าวกระโดดของจีนที่พยายามปรับปรุงส้วมให้ได้มาตรฐานโลก
เมื่อพูดถึงประเทศจีนแล้วนั้น คนไทยจำนวนมากมายอยากจะไปเที่ยวกันมากมาย แต่สิ่งหนึ่งที่บรรดาสาวๆ ไทยกลัวกันมากก็คือ “ส้วมจีน” แม้ว่าทุกวันนี้มันจะดีมากขึ้นกว่าเดิมไปไหนๆ ก็ตามที…
ความขึ้นชื่อลือนามของ “ส้วมจีน” ไม่ใช่เฉพาะในเรื่องความแปลกและแตกต่างจากบ้านเรา ไม่ว่าจะเป็นส้วมแบบหลุมที่มีไม้พาดในชนบท ส้วมแบบยองๆ ที่มีหลากหลายแบบ ทั้งช่องทางไหลของส้วมด้านหน้าและด้านหลัง ทำให้คนเข้าสับสันไปตามๆ กัน ว่าควรจะหันหน้าด้านไหนดี เพราะในส้วมสากลทั่วไปนั้น เรามักจะมีท่อน้ำทิ้งในด้านหลังของส้วม และหันหน้าออกไปทางประตู
แต่ที่จีนมีทั้งแบบมีประตูเต็มบาน ประตูครึ่งบาน และไม่มีประตู แล้วบางทีมีประตูแต่ก็ไม่มีตัวล็อค มีทั้งท่อน้ำทิ้งด้านหน้าและท่อน้ำทิ้งด้านหลัง มีทั้งแบบชักโครกแบบกด แบบเหยียบ แบบเชือกดึง แบบราดน้ำ และแบบใช้เซ็นเซอร์จับราดน้ำเอง
ในปัจจุบันห้องน้ำจีนในเมืองใหญ่ไม่ว่าจะเป็นเซี่ยงไฮ้ ปักกิ่ง กวางโจว โดยรวมก็สะอาดและไม่มีกลิ่นมากนัก ยกเว้นแต่ส้วมสาธารณะในที่ชุมชนหรือชานเมือง อาจจะเป็นปัญหาได้บ้าง หากเป็นร้านอาหาร โรงแรม รถไฟด่วน รถไฟความเร็วสูงนั้น ส้วมจีนโดยรวมก็สะอาด และใช้ระบบเซ็นเซอร์แบบราดน้ำอัตโนมัติ ทำให้บรรดานักท่องเที่ยวสาวค่อยคลายความกังวลไปได้บ้าง
อย่างไรก็ตาม ในตามต่างจังหวัดก็ยังเป็นประเด็นที่เรามักจะกังวล แม้ว่าทาง องค์การยูนิเซฟ (UNICEF) จะได้เคยเข้ามาร่วมกับ สหพันธ์สตรีจีน (The All China Woman’s Federation) เข้ามายกระดับสุขอนามัยของเด็กในชนบทตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ ปี 2012 ไปแล้วก็ตาม จากเดิมที่เด็กนักเรียนในชนบทอาจจะต้องกังวลระหว่างเข้าส้วมว่าอาจจะตกลงไปในส้วมได้ อีกทั้งส้วมก็ไม่มีประตูปิดเลย
การเข้ามาพัฒนาส้วมในชนบท ทำให้ห้องน้ำในโรงเรียนตามชนบทได้มีสุขอนามัยที่ดีขึ้น มีส้วมแบบที่ควรเป็น มีประตูปิดมิดชิด และมีอ่างล้างมือ ฉะนั้นหากจะไปอยู่จีนเราจะต้องสตรองในระดับหนึ่ง เพราะเวลาเข้าห้องน้ำจะต้องเตรียมพร้อมที่จะเจอได้ทุกรูปแบบ และกระดาษทิชชูถือเป็นสิ่งหนึ่งที่จะต้องพกติดตัวไปด้วยตลอด เพราะโดยทั่วไปของห้องน้ำที่จีนนั้นมักจะไม่มีกระดาษทิชชูให้
แต่สิ่งที่เราคนต่างชาติมักขำก็คือ ส้วมที่ไม่มีที่ปิด โดยมากสาวๆ ไทยก็มักจะตั้งใจนั่งหันหลัง แต่ความมีน้ำใจก็จะมีคนจีนบางคนที่น่ารักมาก เข้ามาสะกิดว่าเราเข้าผิดแบบ ต้องหันหน้าออก หารู้ไม่ว่า เราเจตนานั่งกลับด้าน เราก็ต้องรีบตอบรับขอบคุณไป เป็นเรื่องขำกันไป
คนไทยมักสงสัยมากกับนักท่องเที่ยวจีนที่มาไทยแล้ว ทำไมไม่ราดหรือกดน้ำ อย่าได้น้อยใจว่าเขาไม่ทำความสะอาด หรือเจตนาลืมเลย เอาเป็นว่าคนเหล่านี้เวลาอยู่ที่ประเทศตนเองก็ไม่นิยมหรือไม่ราดน้ำจนเป็นเรื่องปกติอยู่แล้ว เพียงแต่เวลามาใช้ห้องน้ำที่บ้านเรานั้น เราอาจจะต้องเตือนเขาให้ช่วยทำความสะอาดให้เรานิดนะ จะได้อยู่ร่วมกันได้อย่างสบายใจ
คนจีนที่มาเที่ยวไทยจึงมักจะชื่นชมกับห้องน้ำในประเทศไทยมาก เพราะทั้งสะอาด มีกระดาษชำระ มีสายฉีดชำระ ปรับอากาศเย็นสบาย ไม่มีกลิ่น บางแห่งมีโซฟาให้นั่งรอสบายไปตามกัน
ยุคนี้เป็นยุคของการพัฒนาอย่างก้าวกระโดดของจีน เพราะเมื่อเร็วๆ นี้ มหานครฉงชิ่ง ได้เปิดบริการห้องน้ำแบบหรูที่กว้างขนาด 150 ตารางเมตร โดยออกแบบให้มองจากด้านบนเป็นรูปผีเสื้อ และตกแต่งด้วยไม้แกะสลักภายใน และยังติดทั้งเครื่องเสียง เครื่องฟอกอากาศ เครื่องปรับอากาศ และที่สำคัญ คือ ติดระบบทำความสะอาดแบบทันสมัยด้วย โดยรัฐบาลของฉงชิ่งได้ใช้งบในการสร้างถึง 800,000 หยวน (ราว 4,00,000บาท) ทีเดียว ซึ่งใช้เวลาในการก่อสร้างประมาณ 3 เดือน
อีกหน่อยเวลาไปเที่ยวจีนก็คงไม่ต้องคอยกังวลกับ “ส้วม” อีกต่อไป เพราะรัฐบาลจีนพยายามออกมาปรับปรุงให้ได้มาตรฐานโลกในทุกๆ ด้านแล้ว ไม่ว่าจะเป็นการปรับปรุงจำนวนส้วมหญิงให้มากกว่าส้วมชาย ในอัตราส่วน 2 : 1 รวมทั้งการเพิ่มส้วมแบบเคลื่อนที่ เพื่อให้เหมาะสมกับความต้องการ.
ที่มา – อ.ดร.ศิริเพ็ชร ทฤษณาวดี