น้อยคนนักที่จะได้รับรู้เรื่องราวของพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี และเมื่อพระสหายอย่าง พลตรีหญิง ลลิดา สนิทวงศ์ ณ อยุธยา และ คุณธาริณี นามศิริชัย ได้ย้อนเล่าเรื่องราวในความทรงจำสมัยเรียนที่โรงเรียนจิตรลดา ว่า คุณพ่อเป็นข้าราชบริพารในพระตำหนักจิตรลดาฯ ทำให้ดิฉันมีโอกาสเข้ามาเรียนหนังสือที่โรงเรียนจิตรลดา ซึ่งสมัยนั้นมีแค่ 4 ชั้นเรียน เพราะเปิดตามพระชันษาของทูลกระหม่อมฯ ทั้งสี่พระองค์

พวกเราเริ่มเรียนอนุบาล 1 ชั้นเดียวกับ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ ในวัยเยาว์ หากเป็นเวรทำความสะอาด พระองค์จะทรงกวาดห้องเรียน ยกเก้าอี้ เช็ดกระดานเหมือนนักเรียนทั่วไป ท่านทรงไม่ถือพระองค์และทรงประหยัดให้พวกเราเห็นเป็นตัวอย่าง นอกจากนี้พระองค์ทรงได้รับการปฏิบัติเหมือนนักเรียนคนอื่น ถ้าทำผิดคุณครูก็จะทำโทษไม่มียกเว้น พระองค์ทรงมีน้ำพระทัยให้เพื่อนทุกคนอย่างสม่ำเสมอกัน นำของเล่นมาแบ่งปัน นำดินสอสีกล่องใหญ่มาวางบนโต๊ะ แล้วเรียกเพื่อน ๆ มาช่วยกันวาด พวกเราตื่นเต้นมาก

วันหนึ่งระหว่างที่เล่นฟุตบอลด้วยกัน ดิฉันเป็นผู้รักษาประตู พระองค์ท่านทรงเตะลูกฟุตบอลมาโดนนิ้วดิฉัน กระดูกเคลื่อน พอทอดพระเนตรเห็นเท่านั้น ความที่กลัวเพื่อนเจ็บ พระองค์ท่านมีรับสั่งถามซ้ำ ๆ ว่าเจ็บหรือเปล่า เพราะสงสารเพื่อน หากคนพิการหรือคนที่รับพระราชทานปริญญาบัตรแล้วทำหล่นพื้น พระองค์ท่านจะรับสั่งให้มารับพระราชทานใหม่ นี่คือน้ำพระทัยที่พระองค์ท่านทรงพระเมตตากับทุกคน และทรงเป็นแบบนี้มาตั้งแต่ยังทรงพระเยาว์

ขณะที่เพื่อนคนอื่นมีรถรับ-ส่ง แต่พระองค์ท่านทรงพระดำเนินทั้งไปและกลับ ดิฉันก็ตามเสด็จกลับไปด้วย พอถึงที่พัก พวกเราก็จะเปลี่ยนชุดแล้วทำงานบ้านเล็ก ๆ น้อย ๆ เพื่อให้รู้จักหน้าที่ของตัวเอง สมเด็จพระเทพฯ ก็ทรงทำหน้าที่ของพระองค์ท่านด้วย พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ทรงกำชับว่าให้สอนเด็ก ๆ ทำงาน จึงจะได้เงินค่าขนมไปโรงเรียน ทุกอย่างที่เรียนรู้ได้มาจากที่นี่ทั้งหมด ถ้าอยู่บ้านกับพ่อแม่อาจทำอะไรไม่เป็น

พอโตขึ้นมาหน่อย ดิฉันไม่จำเรื่องเรียนด้านประวัติศาสตร์เลย สมเด็จพระเทพฯ ทรงเรียกไปติวให้ รับสั่งว่า “อ่านบทนี้ไปก่อน เดี๋ยวจะรับสั่งถาม” ซึ่งพระองค์ท่านทรงพระอัจฉริยภาพอ่านเที่ยวเดียวจำได้ ความที่เราต้องอ่านสิ่งที่ไม่ชอบ อ่านไปอ่านมาหลับ สักพักหนึ่งรับสั่งถามว่าลิดาอ่านถึงไหนแล้ว แต่ว่ายังอยู่หน้าเดิม พระองค์ท่านจึงรับสั่งว่า “อะไรนี่ เราอ่านจบเล่มแล้ว สามรอบด้วย ถ้าอ่านไม่ได้ก็ฟังแล้วกัน” แล้วพระองค์ท่านก็พระราชทานเล่าเหมือนฟังนิทาน สนุกและจำง่ายกว่าอ่านเองอีก

cr.นิตยสารแพรวฉบับที่ 854 มีนาคม 2558

เปิดเรื่อง สมเด็จพระเทพฯ เมื่อครั้งวัยเยาว์จากปากสองพระสหาย