พอถึงหน้าร้อนทีไรที่ญี่ปุ่นจะมีการรณรงค์เรื่องประหยัดไฟฟ้ากันอย่างเอิกเกริกเป็นประจำ เดิมทีกระทรวงสิ่งแวดล้อมของญี่ปุ่นรณรงค์ให้มีการประหยัดไฟฟ้าเพื่อลดภาวะโลกร้อนมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2548 แล้ว แต่ในทางปฏิบัติยังไม่เป็นที่แพร่หลายมากเท่ากับหลังเกิดภัยพิบัติแผ่นดินไหวและสึนามิเมื่อปี พ.ศ. 2554 ซึ่งทำลายโรงไฟฟ้าพลังงานนิวเคลียร์จนเกิดรังสีรั่วไหล และมีการระงับการใช้โรงไฟฟ้านิวเคลียร์หลายแห่ง ทำให้ญี่ปุ่นตกอยู่ในภาวะขาดแคลนพลังงาน ต้องนำเข้าพลังงานทรัพยากรธรรมชาติจากต่างประเทศซึ่งมีราคาสูงมาใช้แทน คราวนี้ดูเหมือนทั่วประเทศจะพร้อมใจกันทำตามนโยบายประหยัดไฟฟ้าในทันที
นโยบายประหยัดไฟฟ้าในฤดูร้อนนี้เรียกกันโดยรวมว่า “Cool Biz” คำนี้เป็นคำใหม่ที่ญี่ปุ่นประดิษฐ์ขึ้นมา (cool หมายถึง เย็น หรือ เท่ และ biz มาจากคำว่า business) ปัจจุบันคำนี้ปัจจุบันถูกนำไปใช้กันอย่างแพร่หลายในบริบทอื่นที่มีความหมายในเชิง “ลดร้อน” ด้วย
ทั้งนี้ นโยบายประหยัดไฟฟ้าในฤดูร้อนเน้นลดการใช้เครื่องปรับอากาศกันในทุกภาคส่วน ทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน และครัวเรือน โดยให้ตั้งอุณหภูมิไว้ที่ 28 องศาเซลเซียส และเวลามาทำงานผู้ชายไม่ต้องสวมสูท ไม่ต้องผูกเนกไทอย่างที่เคยทำอันเป็นแบบฉบับ “สุภาพ” ของผู้ชายญี่ปุ่น แต่ให้แต่งตัวด้วยเสื้อเชิ้ตแขนสั้นแทนเพื่อให้อยู่กับอุณหภูมิที่ตั้งไว้ที่ 28 องศาเซลเซียสได้ ตั้งแต่หลังเกิดภัยพิบัติเป็นต้นมา ระยะเวลาของ cool biz นี้จะเริ่มเร็วขึ้น 1 เดือนคือตั้งแต่ต้นเดือนพฤษภาคมถึงปลายเดือนกันยายนของทุกปี เว้นแต่ทางการจะกำหนดเป็นอื่น
รายการโทรทัศน์ที่เขาให้ผู้ชมทางบ้านเสนอไอเดียลดความร้อนมา แม่บ้านคนหนึ่งเอาน้ำขวดขนาด 2 ลิตรแช่ช่องแข็งไว้ พอแข็งเป๊กได้ที่ก็เอามาตั้งบนโต๊ะ แล้วเปิดพัดลมเป่าใส่โดยให้พัดลมส่ายซ้ายขวา ถ้าเรานั่งอยู่ด้านหน้าของขวดน้ำซึ่งมีลมพัดผ่านก็จะได้รับความเย็นไปด้วย ก็เข้าท่าดีไม่หยอก
ผู้หญิงญี่ปุ่นบางคนยังใช้ผ้าพันคอพิเศษที่ผลิตมาเพื่อใช้แก้ร้อนด้วย โดยเอาผ้าชนิดนี้ไปชุบน้ำเย็นไว้แล้วเอามาพันคอ ฉันเห็นแล้วพิศวงเหลือหลายกับการพันผ้าพันคอในหน้าร้อน เพราะแค่เห็นก็รู้สึกร้อนแล้ว แต่เพื่อนที่เขาใช้ก็บอกว่าช่วยได้ไม่น้อย พอฉันลองไปจับดู เนื้อผ้านั้นก็เย็นจริงๆ ทั้งๆ ที่เพื่อนก็พันไว้อย่างนั้นสักพักใหญ่ ๆ แล้วโดยยังไม่ได้ไปชุบน้ำใหม่ ที่จริงคนญี่ปุ่นก็ช่างคิดไม่เบา จากผ้าพันคอที่ให้ความอบอุ่นในฤดูหนาวกลายมาเป็นไอเดียผ้าพันคอที่ให้ความเย็นในฤดูร้อนแทนได้อย่างไร
แถวกินซ่าซึ่งตอนนั้นเขาปิดถนนให้คนเดิน คือให้คนแต่งตัวด้วยชุดยุคาตะมาร่วมกิจกรรมต่าง ๆ ที่เขาจัดไว้สำหรับฤดูร้อน มีตกแต่งสถานที่บางส่วนด้วยน้ำแข็งแกะสลักก้อนใหญ่ ๆ บางก้อนมีดอกไม้สดอยู่ภายในด้วย แค่มองก็รู้สึกหายร้อนเป็นปลิดทิ้งแล้ว
บางจุดเห็นคนยืนเรียงแถวหน้ากระดานถือขันไม้ที่มีน้ำเต็มกันคนละใบด้วยใบหน้ายิ้มแย้มอย่างรู้สึกสนุกเตรียมพร้อมรอให้คนนำให้จังหวะแล้วสาดใส่พื้นพร้อมกัน คนต่างชาติเห็นแปลกก็เข้าร่วมวงด้วยก็มี การสาดน้ำของญี่ปุ่นนี้ก็ยังหนีไม่พ้นเรื่อง “มารยาท” ที่ถือเป็นแนวปฏิบัติกันด้วย เช่น ห้ามเป็นน้ำประปาที่มาจากก๊อกโดยตรงเพราะเป็นการสิ้นเปลือง ต้องเป็นน้ำฝน น้ำในบ่อ น้ำในสระ น้ำในแม่น้ำ หรือน้ำที่ใช้แล้วเท่านั้น เช่น น้ำที่ใช้อาบแล้ว หรือน้ำจากสระว่ายน้ำ ถ้าทำกันเองตามบ้านเรือนก็มีตัวเลือกเพิ่มอีก อย่างเช่น น้ำซาวข้าว น้ำที่ใช้ล้างอะไรต่อมิอะไรในครัว กระทั่งน้ำจากเครื่องปรับอากาศที่ไหลออกนอกห้องก็ยังเอามาใช้ได้
ที่มา – manager