ชุดตรวจครรภ์แม่นยำจริงหรือ?

ชุดตรวจการตั้งครรภ์ด้วยตนเอง คือ การทดสอบหาฮอร์โมนHCG (Human chorionic gonadotropin) ในปัสสาวะ แล้วเราจะรู้ได้ไงว่าเครื่องตรวจนั้นมันแม่นยำจริงหรือไม่วันนี้เรามาลองทำความเข้าใจกันเลยดีกว่าค่ะ

การแปลผลชุดทดสอบการตั้งครรภ์ดูได้จากช่องบนแท่งตรวจว่าผลตรวจเป็นบวก (Positive) หรือผลลบ (Negative) หากผลตรวจขึ้น 2 ขีด แปลผลได้ว่า ผลเป็นบวก น่าจะมีการตั้งครรภ์ แต่ไม่เสมอไปในทุกกรณี บางครั้งอาจเป็นผลบวกลวง (False Positive) คือ ผลตรวจขึ้น 2 ขีด แต่ไม่มีการตั้งครรภ์ เนื่องจากน้ำปัสสาวะมีการอักเสบ มีเลือด หรือมีโปรตีน (หรือเรียกว่าไข่ขาวในน้ำปัสสาวะ) หรือเกิดจากการรับประทานยาบางชนิดผลตรวจขึ้น 1 ขีด แปลผลได้ว่า ผลเป็นลบ ไม่น่าจะมีการตั้งครรภ์ แต่ก็ยังสามารถเป็นผลลบลวง (False Negative) คือ สามารถตั้งครรภ์ได้แม้ตรวจออกมาเป็นลบ โดยอาจมีสาเหตุคล้ายกับผลบวกลวง รวมไปถึงน้ำปัสสาวะที่มีความเจือจาง ชุดทดสอบเสื่อมคุณภาพ หรือแม้แต่ช่วงเวลาการตรวจที่เร็วเกินไป  แต่อย่างไรก็ตาม ในบางครั้งอาจพบว่าผลการตรวจขึ้นขีดแบบจาง ๆ หรือผลตรวจไม่พบขีดเกิดขึ้น ซึ่งเป็นบอกได้ไม่ชัดเจนว่ามีการตั้งครรภ์หรือไม่ จึงควรมีการตรวจซ้ำใหม่อีกครั้งหลังจากนั้นประมาณ 2-3 วันหรือประมาณ 1 สัปดาห์ เนื่องจากมีหลายปัจจัยที่ส่งผลต่อผลตรวจ

ความแม่นยำของการตรวจ

ชุดทดสอบจากหลายยี่ห้อมีการยืนยันถึงความแม่นยำที่สูงถึง 98-99% ของผลการตรวจ อย่างไรก็ตาม ยังมีหลายปัจจัยที่ส่งผลให้ผลการตรวจเกิดความคลาดเคลื่อนได้ เช่น

ช่วงเวลาในการตรวจเร็วเกินไป เนื่องจากปริมาณฮอร์โมนเอชซีจีในปัสสาวะยังสูงไม่มากพอ จึงไม่สามารถตรวจพบการตั้งครรภ์ และผลการตรวจออกมาเป็นลบ คือ ไม่ตั้งครรภ์ ควรรอเวลาอีกสักพักแล้วทำการตรวจใหม่อีกครั้ง

ค่าความไวในการตรวจของชุดทดสอบการตั้งครรภ์ ชุดทดสอบการตั้งครรภ์แต่ละยี่ห้อมีการตรวจหาค่าความไวต่อฮอร์โมนเอชซีจีที่ต่างกัน ยิ่งค่าความไวในการตรวจจับฮอร์โมนมีน้อยจะทำให้ผลอาจเป็นลบได้ หรือไม่ตั้งครรภ์ได้

ความเข้มข้นของปัสสาวะ เมื่อน้ำปัสสาวะมีความเจือจาง เนื่องจากการดื่มน้ำมากเกินไปก่อนการตรวจ อาจส่งผลต่อความเข้มข้นของฮอร์โมนในปัสสาวะได้เช่นกัน จึงอาจทำให้ประสิทธิภาพในการตรวจลดลง

การรับประทานยาบางประเภท ในยาบางตัวอาจมีส่วนผสมของฮอร์โมนเอชซีจี เช่น ยาขับปัสสาวะ (Diuretics) หรือยาแก้แพ้ (Antihistamines) ซึ่งส่งผลต่อการตรวจได้เช่นกัน