วันนี้ (1 ก.ค.67) นพ.มนูญ ลีเชวงวงศ์ แพทย์เชี่ยวชาญด้านระบบการหายใจและผู้ป่วยหนัก ยกเคสผู้ป่วยให้เป็นความรู้ด้านสุขภาพ โดยกล่าวถึงกรณีผู้ป่วยหญิงวัย 64 ปี ซึ่งมีบ้านอยู่ที่จังหวัดเพชรบูรณ์ ปกติแข็งแรงดี แต่เริ่มมีไข้ ไอ มีเสมหะข้นเหนียว ทั้งกลางวันและกลางคืน และมีอาการเหนื่อยเป็นเวลา 4 วัน โดยไม่มีน้ำมูกหรือเจ็บคอ ตั้งแต่วันที่ 16 เม.ย.67 ผลตรวจไม่พบเชื้อโควิด-19 ผู้ป่วยไปรักษาที่โรงพยาบาลใกล้บ้านและได้รับยาปฏิชีวนะ ไข้ลดลงแต่ยังคงไอและมีเสมหะมาก น้ำหนักลดลง 3 กิโลกรัม

ผู้ป่วยมีประวัติเคยติดโควิดมาแล้ว 1 ครั้ง และไม่สูบบุหรี่ มาโรงพยาบาลวิชัยยุทธในวันที่ 30 เม.ย.67 พร้อมให้ข้อมูลเพิ่มเติมว่า งานอดิเรกคือการทำสวน ปลูกต้นไม้ และใส่ปุ๋ยคอกทำจากมูลวัว ด้วยการเทปุ๋ยรอบต้นไม้ในเนื้อที่ 1 ไร่ จำนวน 60 ถุง ทำทุก 2 เดือน และทำงานอดิเรกนี้มา 1 ปีกว่าแล้ว

668201611c3d62.83038156.jpg

ผลตรวจร่างกายพบเสียงผิดปกติในปอดทั้ง 2 ข้าง เอกซเรย์ปอดผิดปกติเข้าข่ายหลอดลมโป่งพองทั้ง 2 ข้าง เอกซเรย์คอมพิวเตอร์ปอดเห็นหลอดลมโป่งพองในปอดทั้ง 2 ข้าง ตรวจเสมหะย้อมเชื้อหาวัณโรค AFB smear ให้ผลบวก จึงวินิจฉัยว่าเป็นโรคหลอดลมโป่งพอง สงสัยติดเชื้อวัณโรคหรือวัณโรคเทียม จึงให้ยา INH, rifampicin, ethambutol รักษาวัณโรคร่วมกับ azithromycin รักษาวัณโรคเทียมเป็นเวลา 2 สัปดาห์

66820160703054.65501578.jpg

หลังจากผู้ป่วยได้รับยา อาการดีขึ้น ไอหาย ไม่มีเสมหะ ผลเพาะเชื้อพบเชื้อวัณโรคเทียม 3 ชนิด คือ M. fortuitum, M. intracellulare และ M. gordonae เมื่อทราบผลเพาะเชื้อได้หยุดยาทุกชนิด และพยายามเก็บเสมหะอีกครั้งแต่ไม่สามารถเก็บได้เพราะไม่มีเสมหะ แนะนำให้หยุดการเทปุ๋ยรอบต้นไม้ในสวน

6682015febf444.94552057.jpg

นพ.มนูญ ระบุว่าผู้ป่วยน่าจะติดเชื้อวัณโรคเทียม 3 ชนิดจากการหายใจเอาเชื้อโรคที่ลอยขึ้นมาในอากาศเวลาเทปุ๋ยคอกลงบนพื้นดิน โดยมีการศึกษาในสหรัฐอเมริกาที่ตรวจพบเชื้อวัณโรคเทียมหลายชนิดลอยขึ้นมาในอากาศในห้องปฏิบัติการเวลาเทปุ๋ยดินปลูก (Potting Soils) ซึ่งเป็นสินค้าขายในท้องตลาด คนทั่วไปที่ปอดปกติเมื่อหายใจเอาเชื้อวัณโรคเทียมเข้าไปจะไม่ก่อให้เกิดโรค แต่คนที่มีโรคปอด เช่น โรคหลอดลมโป่งพองหรือเคยป่วยเป็นวัณโรค ควรหลีกเลี่ยงบริเวณที่มีการเทปุ๋ยลงบนพื้นดิน หรือถ้าจำเป็นต้องเทปุ๋ยลงบนพื้นดินด้วยตัวเอง ควรสวมหน้ากาก N95 เพื่อป้องกันการหายใจเอาเชื้อวัณโรคเทียมที่ลอยขึ้นมาในอากาศเข้าปอด เนื่องจากอาจทำให้เกิดโรคได้เหมือนผู้ป่วยรายนี้

หมอมนูญเตือนงานอดิเรกปลูกต้นไม้ เสี่ยงติดเชื้อวัณโรคเทียม แนะสวมหน้ากาก N95 ป้องกัน